Ontmoetingsdag "Samen in het verschil"
Op woensdag 5 november 2025 kwamen medewerkers van het agentschap Opgroeien en leden van de Vlaamse Onderwijsraad samen in het Herman Teirlinckgebouw voor de ontmoetingsdag “Samen in het verschil”. De dag stond in het teken van uitwisseling, ontmoeting en verkennen van raakvlakken tussen onderwijs en welzijn.
Inleiding door Stefan Grielens (voorzitter commissie Leerlingenbegeleiding Vlaamse Onderwijsraad) & David De Brouwere (Algemeen directeur Agentschap Opgroeien)
Stefan Grielens benadrukt dat deze dag geen studiedag is, maar een echte ontmoetingsdag. Hij onderstreept het belang om te focussen op overeenkomsten en gedeelde kansen door medewerkers uit onderwijs en het Agentschap Opgroeien samen te brengen. Tegelijk geeft hij aan dat verschillen in visie, aanpak en regelgeving benoemd moeten worden en een plaats aan tafel verdienen. We werken soms naast elkaar in plaats van met elkaar, waardoor kansen op een gedeeld kader en gezamenlijke doelstellingen verloren gaan en dat voelen we allemaal, elke dag opnieuw. Door ruimte te geven aan het verschil én aan de gemeenschappelijke ambitie, ontstaat er dialoog en verbinding. Hij besluit met een oproep om deze dag te zien als een uitnodiging om te blijven luisteren, te blijven zoeken en te blijven verbinden: samen in het verschil, niet ondanks, maar dankzij onze verschillen.
David De Brouwere sluit aan met de vaststelling dat de samenwerking tussen onderwijs en welzijn niet vanzelfsprekend is: opdrachten zijn onvoldoende op elkaar afgestemd, de taal verschilt en regels en procedures staan soms in de weg. Hij pleit ervoor om bewust tijd te maken voor samenwerking en wijst erop dat kinderen en jongeren vooral ondersteund willen worden. Ze hebben geen boodschap aan de complexiteit van het beleid. Met algemene en specifieke voorbeelden toont hij hoe we kunnen bijdragen aan betere ondersteuning, door snel en proactief op te treden, in combinatie met de ambities rond ontkokering uit de beleidsnota van minister van Welzijn Gennez. Hij verwijst hierbij naar de conceptnota jeugdhulp ‘Transparant, toegankelijk, proactief en geïntegreerd: de jeugdhulp van morgen’. Hij sluit af met een citaat van M.L. King: “Als je vertrouwen hebt, hoef je niet de hele trap te zien om de eerste stap te zetten.” Daarmee onderstreept hij dat samenwerking begint met vertrouwen, zelfs als de uitkomst nog niet helemaal duidelijk is. Op die manier kan van de grijze doorsnede tussen welzijn en onderwijs iets kleurrijks gemaakt worden.
Prikkelend tweeluik: Katelijne Van Lommel en Wim Van Den Broeck
De bijdragen van Katelijne Van Lommel en Wim Van Den Broeck boden elk hun eigen perspectief op de relatie tussen onderwijs en welzijn. Op deze manier werden de deelnemers uitgenodigd om met een open blik naar verschillende benaderingen en accenten te kijken, wat het gesprek en de reflectie tijdens de dag extra stimuleerde.
Katelijne Van Lommel pleitte voor een brede, interdisciplinaire blik op het gedrag van kinderen en jongeren. Ze benadrukte dat gedrag geen op zichzelf staand probleem is, maar een signaal dat uitnodigt tot verdieping en samenwerking. Door inzichten uit neurowetenschappen, psychologie en pedagogie te combineren, riep ze op om gedrag te zien als een hulpvraag en niet als onwil. Haar verhaal zette aan tot nadenken over hoe onderwijs en welzijn samen een gedeelde kennisbasis kunnen opbouwen met oog voor maatwerk, nabijheid en co-regulatie. De presentatie inspireerde om verder te kijken dan standaardoplossingen en samen te zoeken naar afgestemde ondersteuning voor elk kind.
Wim Van den Broeck bracht vervolgens een kritische reflectie op de huidige tendensen in onderwijs en welzijn. Hij waarschuwde voor een te sterke individualisering en het ‘therapeutiseren’ van onderwijs, waarbij welbevinden soms als voorwaarde voor leren wordt gezien. Volgens hem is goed onderwijs gestoeld op duidelijke kaders, vertrouwen in de leerkracht en inclusieve settings, met aandacht voor alle leerlingen. Hij pleitte voor de beperking van individuele maatregelen en de versterking van het jaarklassensysteem, zodat het onderwijs zijn democratiserende en emanciperende rol kan blijven waarmaken.
Het contrast tussen beide sprekers werkte prikkelend en zette de toon voor de werksessies doorheen de dag met ruimte voor dialoog, kritische vragen en de wil om elkaar te versterken in ieders eigenheid.
Werkwinkels
Na de plenaire bijdragen gingen de deelnemers in kleinere groepen aan de slag tijdens acht werkwinkels, met telkens een andere insteek. Het opzet van die sessies was om deelnemers uit onderwijs en welzijn met elkaar in gesprek te brengen, ervaringen te delen en samen te reflecteren over gedeelde uitdagingen.
Elke werkwinkel werd gemodereerd door een duo, bestaande uit iemand van het agentschap Opgroeien en van de Vlaamse Onderwijsraad, en gaf ruimte voor actieve participatie. Deelnemers werden aangemoedigd om praktijkvoorbeelden te bespreken, vragen te stellen en samen na te denken over mogelijke oplossingen. De werkwijze was interactief, met veel aandacht voor uitwisseling en met de bedoeling om te leren van elkaar.
Het doel van de werkwinkels was om bruggen te slaan tussen de twee domeinen, inzichten te verzamelen die het verdere gesprek tussen onderwijs en welzijn kunnen voeden en concrete handvatten te bieden voor samenwerking in de praktijk. Zo werd de ontmoetingsdag niet alleen een moment van inspiratie, maar ook van verbinding en gezamenlijke groei.