Monitoring modernisering secundair onderwijs: kijk naar het geheel, voorbij de cijfers, en rapporteer genuanceerdAdvies n.a.v. de screening van studieloopbanen en beroepskeuzes in het gemoderniseerd secundair onderwijs

De Vlor wil de modernisering van het secundair onderwijs van nabij opvolgen. Naast ervaringen uit het onderwijsveld heeft de raad daarvoor ook data nodig. De minister maakt werk van een screeningsinstrument om onderwijsloopbanen van leerlingen in beeld te brengen, vanaf de overgang van het basisonderwijs naar het secundair onderwijs tot in het hoger onderwijs of op de arbeidsmarkt. We zullen kunnen zien welke keuzes leerlingen maken bij de overgang naar een volgende graad en welke getuigschriften en diploma’s ze behalen. Dat kan vergeleken worden met de situatie voor de modernisering.

Met dit advies wil de Vlor bijdragen aan de onderzoeksvragen voor het screeningsinstrument én tegelijkertijd aangeven welke andere data nodig zijn om de modernisering in zijn totaliteit te kunnen monitoren en evalueren.

Zo mogen de doelstellingen van de modernisering niet verengd worden tot verwachte keuzes en overgangen. De monitoring zoals die nu in de steigers staat, komt niet tegemoet aan de oorspronkelijke doelstellingen (°2013), die veel breder zijn. Daarbij komt de vraag welke andere stappen gezet worden om het geheel van de modernisering te monitoren.

Het screeningsinstrument zal zeer veel data opleveren, maar voor de interpretatie daarvan is bijkomend kwalitatief onderzoek nodig. Waarom maken leerlingen bepaalde keuzes? Waarom halen ze studiebewijzen (niet)? Waarom kiezen ze voor een vervolgopleiding die (niet) in lijn ligt met hun voortraject of waarom gaan ze in een (andere) sector aan de slag? Dat kan je met puur kwantitatieve gegevens uit een databank niet in kaart brengen.

De Vlor dringt er op aan om de resultaten van de screening omzichtig te interpreteren en er niet normerend over te rapporteren. De eerste schooljaren van de modernisering werden getekend door de COVID 19-pandemie. Bovendien zijn de eindtermen - bepalend voor het studieaanbod en dus ook de studiekeuzes van leerlingen - nog in ontwikkeling. 12- tot 18-jarigen zijn nog in volle ontwikkeling. Het is logisch dat een aantal van hen doorheen de schoolloopbaan een andere richting kiest.