Advies over het plan Geletterdheid 2017-2024

Uit verschillende internationale vergelijkende onderzoeken blijkt dat de vorige plannen Geletterdheid (2005 en 2012) niet hebben geleid tot de vooropgestelde daling van het aantal laaggeletterden. Met een derde Plan Geletterdheid wil de Vlaamse overheid het geletterdheidsbeleid aanpakken met meer kritische zin en meer engagement dan voorheen. De Vlor is tevreden met de aanhoudende aandacht van de Vlaamse overheid voor geletterdheid en onderschrijft de drievoudige aanpak van de overheid: een preventieve, remediërende en sensibiliserende aanpak, maar ziet nog heel wat onduidelijkheden. Het plan bevat echter onvoldoende garanties voor het realiseren van het vooropgestelde horizontaal, duurzaam en structureel geletterdheidsbeleid.

Te weinig betrokkenheid van andere beleidsdomeinen

De Vlor stelt vast dat de overige beleidsdomeinen, waaronder Welzijn, Cultuur en Jeugd, onvoldoende zijn opgenomen in het plan Geletterdheid. De Vlor ziet nochtans verschillende mogelijkheden en aanknopingspunten voor een structureel beleid en samenwerking op vlak van geletterdheid via bijvoorbeeld afstemming met het horizontale integratiebeleid, geletterdheidsontwikkeling in de voorschoolse periode en de brede-schoolaanpak.

Voldoende budgettaire ruimte voor draagvlak en eigenaarschap

De Vlaamse overheid geeft aan dat het plan geletterdheid zal gerealiseerd worden in een budgetneutrale context, wel moeten de beschikbare middelen op een meer gerichte en efficiënte manier ingezet worden. Het is voor de Vlor onvoldoende duidelijk op welke manier de verschillende actoren, binnen meerdere beleidsdomeinen, zullen gemotiveerd worden tot samenwerking, op welke manier draagvlak en eigenaarschap bij deze partners zal gerealiseerd worden en op welke manier de kritische succesfactoren zullen vervuld worden zonder bijkomende middelen. De Vlor merkt op dat er bijkomende middelen kunnen gegenereerd worden voor de centra voor basiseducatie via het nieuwe open-end-financieringssysteem voor het volwassenenonderwijs.

Projectmatige aanpak voldoende overstijgen

De Vlor vraagt voldoende aandacht voor de structurele inbedding van projecten die uitgevoerd worden in het kader van het plan geletterdheid. Ook vraagt de Vlor dat innovatieve geletterdheidstrajecten onderdeel worden van structureel beleid. Deze trajecten moeten gevaloriseerd worden met een relevant civiel effect voor zowel de doelgroep als de samenleving (o.m. in het kader van het inburgeringstraject).

Duidelijkheid over engagementsverklaring

De overheid voorziet in de opmaak van een engagementsverklaring voor de verdere concretisering van de strategische doelstellingen en kritische succesfactoren. Het is op dit ogenblik nog onvoldoende duidelijk op welke manier deze engagementsverklaring tot stand zal komen, wie de betrokken actoren zullen zijn en wat de draagwijdte van deze engagementsverklaring zal zijn.

Belang van gerichte streefcijfers, monitoring en effectmeting

Om een structureel geletterdheidsbeleid te realiseren, is een strikte monitoring, proces- en effectmeting zeer belangrijk. De indicatoren die hierbij gehanteerd zullen worden moeten voldoende gericht geformuleerd worden en betrekking hebben op alle betrokken actoren en beleidsdomeinen.