Advies over kosteloosheid van het basisonderwijs

De Raad Basisonderwijs onderschrijft in zijn advies de algemene uitgangspunten over dit thema: de kosten en bijdragen die aan ouders worden gevraagd mogen hun schoolkeuze niet beïnvloeden en mogen er evenmin toe leiden dat leerlingen van activiteiten worden uitgesloten. In zijn advies doet hij voorstellen voor de overheid, de scholen en de ouders. Als algemene opmerking stelt de raad dat de overheid de scholen uiteraard voldoende werkingsbudget ter beschikking moet stellen om de principes van kosteloos basisonderwijs in de praktijk te kunnen brengen.

Overheid
Van de overheid verwacht de raad dat ze duidelijk communiceert over wat ze met kosteloos onderwijs bedoelt. Zij kan bijvoorbeeld in een lijst vastleggen welke zaken zeker gratis horen te zijn. Zij kan basisscholen sensibiliseren om over kosteloosheid een visie te ontwikkelen en die in een “code” te gieten.

Het aangekondigde nieuwe financieringssysteem moet rekening houden met school- én leerlingenkenmerken, zodat scholen een sociaal corrigerend beleid kunnen voeren zonder leerlingen te stigmatiseren. In de plaats van kosteloos basisonderwijs in te voeren per schooljaar, verkiest de Raad Basisonderwijs een fasering volgens soorten onkosten. Daar komen alle kinderen tegelijk voor in aanmerking. Bovendien kan men zo eerst de kosten wegwerken die het zwaarst doorwegen op het gezinsbudget.

De scholen
De Vlor vindt dat scholen aan ouders een bijdrage in de facultatieve kosten kunnen blijven vragen, zoals nu het geval is. Maar als schoolleiding en leerkrachten zich van de thematiek bewust zijn en een visie ontwikkelen, kunnen zij de facultatieve kosten gevoelig inperken. Samenaankoop van materiaal met andere scholen en rationeel energiegebruik kunnen de kosten ook helpen beheersen.

De ouders
De ouders kunnen als betrokken partij hun zienswijze vertolken in de schoolraad. Daar geven zij mee vorm aan de schoolvisie en bespreken ze ook die bijdrageregeling. De schoolvisie op kosteloos basisonderwijs hoort ook te gelden voor de activiteiten die ouders zelf organiseren.

De bijlagen bij het advies bevatten onder meer goede praktijkvoorbeelden en een opsplitsing van alle reguliere schoolkosten in drie categorieën: onderwijsgebonden en facultatieve kosten en leefkosten.