Investeren in levenslang en levensbreed lerenAdvies over de financiering van het volwassenenonderwijs

In dit advies stellen we vast dat het aanbod van het volwassenenonderwijs verschuift naar intensievere kwalificerende trajecten. Zo slaagt het volwassenenonderwijs in de opdracht om meer kwalificatiegericht te werken, maar komt de functie van brede persoonlijkheidsvorming onder druk te staan. Het volwassenenonderwijs slaagt er tegelijkertijd in om meer kwetsbare doelgroepen aan te trekken en heeft de beoogde schaalvergroting bereikt.

Toch besluit de Vlaamse Onderwijsraad daaruit niet dat de financiering van het volwassenenonderwijs volstaat om zijn doelstellingen ten volle te verwezenlijken. Wij zijn ambitieuzer en willen het opleidingsaanbod verder uitbouwen om de Vlaamse doelstelling van 60% levenslang leren te halen. Ook leidt het toegenomen aandeel van cursisten met een kwetsbaar profiel tot hogere nood aan begeleiding en is er nood aan meer samenwerking om verder en nog sterker outreachend te werk te gaan. Tot slot volstaan de huidige werkings- en investeringsmiddelen absoluut niet meer om de opdrachten van het volwassenenonderwijs te verwezenlijken.

In dit advies doen we enerzijds beleidsvoorstellen om de financiering te optimaliseren die geen bijkomende investeringen vragen:

• Onderzoek een optimale inzet van de puntenenveloppe voor bestuurs- en ondersteunend personeel, die zowel voor het betrokken personeel als het centrum geen onnodige barrières of nadelen oplevert. Ga hiervoor in overleg met de sociale partners.
• Geef de centra sneller duidelijkheid over hun middelen voor het volgend schooljaar en ook op langere termijn.
• Veranker de asielmiddelen NT2 structureel in het financieringsdecreet.
• Voorzie steeds een grondige evaluatie van proefprojecten/projectmiddelen. Als de resultaten positief zijn, moeten die projecten ingebed kunnen worden in het gewone aanbod en structureel bijkomende middelen genereren.
• Beperk de planlast voor projectmiddelen, met behoud van de noodzakelijke verantwoording.
• Actualiseer jaarlijks de lijst van studiegebieden met een knelpuntkarakter.
• Evalueer de coëfficiënt schaalgrootte en stuur bij indien nodig.
• Onderzoek een aanpassing van de gebruikte cursistenkenmerken. Voeg parameters toe, indien wenselijk, relevant, op een vlotte manier registreerbaar en controleerbaar, en verhoog de weging van de cursistenkenmerken.
• Monitor en evalueer het effect van de invoering van betalende gestandaardiseerde testen op de kwalificaties NT2 Richtgraad 1.

Anderzijds benadrukken we ook de nood aan structurele bijkomende investeringen:

• Schaf de groeinorm van 0,8% voor de opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs af en implementeer een systeem van open end-financiering voor het hele volwassenenonderwijs.
• Bouw een mechanisme in dat een uitzonderlijke en te scherpe daling in de financiering van de centra kan verhinderen, om hen te beschermen tegen hevige schokken in het opleidingslandschap.
• Voorzie voor de secundaire processen (begeleiding en samenwerking) structurele bijkomende middelen boven op de leraarsuren.
• Indexeer steeds de werkingsmiddelen opdat de financiële slagkracht van de centra voldoende toereikend is.
• Verhoog het totale volume van de werkingsmiddelen met 100%, waardoor onder meer ruimte komt voor investeringen in huur of eigendom van infrastructuur.
• Werk een stimulans uit voor partners om bestaande infrastructuur zoveel mogelijk te delen.
• Voorzie aparte investeringsmiddelen om infrastructuur aan te kopen of te bouwen en om te kunnen investeren in de uitrusting van vaklokalen voor de beroepsopleidingen.
• Voorzie bijkomende en afdoende structurele middelen voor bijkomende (structurele) taken, zoals de afname van gestandaardiseerde NT2-testen en EVC-assessments.