Advies over het onderwijskundig beleids- en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek

Zoals de voorbije jaren brengt de Vlor advies uit over het onderwijskundig beleids- en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek (OBPWO) voor de besluitvorming over de thema's in de eindfase zit. De overheid wil de volgende vijf jaar concrete aspecten laten onderzoeken van vijf algemene themaclusters: leren en werken, beleidsvoerend vermogen van scholen, loopbanen van leraren, talentontwikkeling en financiering van onderwijs.

Behalve OBPWO financiert de overheid ook onderwijskundig onderzoek via de steunpunten “gelijke kansen”, “studieloopbanen” en “VIONA”. De Vlor vindt het belangrijk dat hij ook over de themabepaling van dat ander onderwijskundig onderzoek advies kan geven en dat de resultaten ervan zouden doorstromen naar de onderwijsgeledingen.

De raad herhaalt zijn oproep om het onderwijskundig onderzoek meer volgens een onderzoeksprogrammering te laten verlopen. Dat bevordert de continuïteit en samenhang, en het geeft onderzoekers meer toekomstperspectief. De raad pleit voor een ‘onderwijs-onderzoekplancommissie' en voor ‘reviews' met de basiskennis van een onderwerp.

De overheid zou evaluatieonderzoek bewust moeten integreren in het concept van onderwijsvernieuwingen. Tijdens het proces kan men zo inzicht krijgen in de mate waarin de vernieuwing aanslaat in de praktijk, of er neveneffecten ontstaan en bijsturingen zich opdringen. De Vlor vraagt ook meer aandacht voor statistische informatie om een evaluatie te kunnen onderbouwen.

Ten vierde breekt hij een lans voor meer praktijkgericht onderzoek waaruit leraren en directies inzichten kunnen putten. Construerend onderzoek, waaraan praktijkmensen actief deelnemen, is een mogelijke vorm. De raad vraagt om de resultaten en inzichten van OBPWO-onderzoek snel te vertalen naar de school- en klaspraktijk. Onderzoekers kunnen bijvoorbeeld samen met praktijkmensen goede praktijkvoorbeelden ontwikkelen die de didactische of pedagogische consequenties van hun bevindingen verduidelijken.

De Vlor stelt acht concrete onderzoekthema's voor die prioriteit verdienen:

1. Evaluatieonderzoek naar de meerwaarde van scholengemeenschappen in het basisonderwijs en de plaats van het buitengewoon onderwijs daarin;
2. Flexibele groeperingsvormen in het basisonderwijs;
3. Taak- en studiebelasting bij leerlingen in het leerplichtonderwijs;
4. Modellen voor vreemdetalenonderwijs in het basis- en secundair onderwijs;
5. Succesvolle methodes om de reken- en taalvaardigheid van zwakscorende leerlingen te verhogen;
6. Levenslang en levensbreed leren voor mensen met functiebeperkingen;
7. Modellen voor de ondersteuning van leertrajecten in het volwassenenonderwijs;
8. Statistische parameters voor een diversiteitsbeleid in het hoger onderwijs.

Tot slot acht de raad het nuttig dat men bij de evaluatie van het GOK-decreet niet enkel de ‘ondersteuning' maar ook het concept en het effect van het gelijkekansenbeleid evalueert. De Vlor vindt het ook tijd om opnieuw te onderzoeken of de studietoelagen nog in verhouding staan tot de werkelijke studie- en onderhoudskosten van een student.