Hefbomen en voorwaarden voor een grotere sociale inclusie van kansengroepen in het hoger onderwijsAdvies over de sociale inclusie van kansengroepen in het hoger onderwijs
Uit gesprekken met stakeholders in het hoger onderwijs (waaronder de instellingen, studentenvoorzieningen, studenten, …) blijkt dat dat er bepaalde (groepen) studenten zijn die minder deelnemen aan sociale activiteiten dan andere. De coronacrisis heeft de aandacht daarvoor verder verscherpt. De Vlor vindt de evenredige participatie van kansengroepen aan sociale activiteiten evenwel cruciaal. Sociale inclusie bevordert immers sociale integratie, mentaal welzijn en identiteitsontwikkeling, burgerschapsvorming, academische integratie (en daarom ook academisch succes) en is een hefboom voor democratisering.
De centrale vraag in dit advies is dan ook: hoe kan het inclusieve karakter van die sociale activiteiten in het hoger onderwijs worden versterkt?
Vijf B's
Dit advies is bedoeld als een reflectietekst voor overheid en instellingen hoger onderwijs, maar ook voor andere actoren zoals studenten, studentenverenigingen, intermediaire organisaties enzovoort. Om zicht te krijgen op kritische succesfactoren rond sociale inclusie, organiseerde de Vlor focusgesprekken met intermediaire organisaties, studentenvoorzieningen en een diverse groep studenten.
De Vlor doet eerst een aantal vaststellingen over de vijf B’s van sociale inclusie: betaalbaarheid, bereikbaarheid, beschikbaarheid, begrijpbaarheid en bruikbaarheid. Vervolgens geven we concrete aanbevelingen voor instellingen hoger onderwijs en de overheid.
Zo moet sociale inclusie naast academische inclusie een zichtbaar en belangrijk luik zijn binnen het diversiteitsbeleid van de hogeronderwijsinstellingen. Het is daarbij ook belangrijk om studenten te betrekken. De Vlor pleit ook voor een combinatie van een universele en horizontale aanpak enerzijds en een doelgroepgerichte aanpak anderzijds. Het is belangrijk dat alle actoren in het hogeronderwijsveld binnen dat tweesporenbeleid een evenwicht zoeken.
Tot slot wijst de Vlor op het belang van communicatie en expertise-uitwisseling over dit thema. Structurele samenwerking tussen alle actoren in het hoger onderwijs is nodig om op lange termijn stappen vooruit te zetten voor de sociale inclusie van kansengroepen.