Spots op gelijke onderwijskansenAdvies met beleidsvoorstellen voor krachtig GOK-beleid

Om kwaliteit en excellentie voor alle leerlingen te kunnen realiseren, is er nood aan sterk beleid voor gelijke onderwijskansen (GOK) In dit advies beschrijft de Vlor hoe zowel de overheid als het onderwijsveld zich daartoe kunnen engageren.

Algemene doelstelling: prestatiekloof verkleinen

De verschillen tussen leerlingen in leerresultaten en schoolloopbanen mogen niet te verklaren zijn op basis van achtergrondkenmerken zoals socio-economische status (SES) en herkomst. Overheid en onderwijsveld moeten zich achter die gedeelde algemene doelstelling scharen. Zij moeten elk vanuit hun eigen rol een beleid uitwerken om dat doel te realiseren.

GOK in de brede betekenis

Het GOK-beleid moet vertrekken vanuit een brede benadering van gelijke onderwijskansen. Zes thema’s zijn voor de Vlor nog altijd dé structurele hefbomen waarmee scholen kunnen ingrijpen op gelijke onderwijskansen: preventie en remediëring van ontwikkelings- en leerachterstanden, taalvaardigheidsonderwijs, intercultureel onderwijs, doorstroming en oriëntering, socio-emotionele ontwikkeling, leerlingen- en ouderparticipatie.

Onderwijskwaliteit en verantwoording

Scholen kunnen een geïntegreerd GOK-beleid voeren vanuit het referentiekader Onderwijskwaliteit. De overheid moet dat stimuleren via middelen en ruimte. Scholen op hun beurt moeten hun beleid verantwoorden en dat kan best opbouwend gebeuren. Opbouwende verantwoording kijkt vanuit verschillende perspectieven en is dus uitstekend geschikt voor de complexiteit van GOK. Het maakt het mogelijk om rekenschap af te leggen aan externen, maar ook om als school een duidelijk beeld te krijgen in functie van interne kwaliteitsontwikkeling. De overheid moet de voorwaarden voorzien om een cultuur van opbouwende verantwoording in scholen te ontwikkelen.

Samenwerking en expertise-uitwisseling

De overheid moet ook stimulator zijn van samenwerking en expertise-uitwisseling om kansarmoede integraal aan te pakken. Veel partners dragen bij aan versterkt GOK-beleid, elk vanuit zijn rol en specifieke expertise. Die partners zijn o.a. de pedagogische begeleidingsdiensten en de centra voor leerlingenbegeleiding, welzijnsactoren, ouders en leerlingen. Maar de leraar is de spilfiguur voor GOK en de school steeds het centrum van de samenwerking met het bredere netwerk.

Overheid, scholen en instellingen moeten ook meer inzetten op samenwerking en expertisedeling tussen leerplicht- en hoger onderwijs.

Buitengewoon onderwijs

Ook voor buitengewoon onderwijs moet een eenduidig en transparant mechanisme voor GOK-financiering uitgebouwd worden. De Vlor verwacht dat de minister daartoe onderzoek laat uitvoeren.