Zorg en cursistenbegeleiding in het volwassenenonderwijsAdvies naar aanleiding van de stijgende zorgnoden in het volwassenenonderwijs

In het volwassenenonderwijs is al jarenlang vraag naar meer ruimte en middelen om cursisten met zorgnoden beter te kunnen ondersteunen en begeleiden. Die vraag vertrekt vanuit een visie op onderwijs voor iedereen als een (mensen)recht.  De Vlor wil elke (jong)volwassene die wil leren een kans geven in het volwassenenonderwijs en zoveel mogelijk het levenslang leren stimuleren. Daarmee creëren we een inclusieve samenleving. Tegelijk geven we mensen meer kansen op de arbeidsmarkt en verhogen we de tewerkstellingsgraad. 

De lerenden in het volwassenenonderwijs zijn een heel diverse groep, terwijl de overheid onvoldoende middelen voorziet voor ondersteuning van volwassen cursisten. Dat gebrek aan middelen zien we bij de centra zelf, maar zij hebben ook te weinig mogelijkheden om externe ondersteuning in te roepen. De instroom in het volwassenenonderwijs is divers en de laatste jaren lijkt de instroom van cursisten met een hogere zorgnood significant gestegen.  

Om de vragen naar zorg en begeleiding in het volwassenenonderwijs in kaart te brengen, organiseerde de Vlor een bevraging van de centra voor volwassenenonderwijs en basiseducatie. De resultaten van de bevraging versterken het signaal dat de noden aan zorg en cursistenbegeleiding in het volwassenenonderwijs substantieel zijn en de laatste jaren verder zijn toegenomen. De Vlor formuleert voorstellen voor een structureel zorgbeleid om het volwassenenonderwijs te versterken en te ondersteunen opdat centra de nodige zorg en begeleiding kunnen bieden aan alle huidige en toekomstige cursisten. 

1. Voorzie de nodige tijd en middelen voor verhoogde samenwerking en warme overdracht. 

2. Onderzoek hoe overdracht van informatie naar het volwassenenonderwijs geoptimaliseerd kan worden, zonder de planlast te verhogen, naar analogie met de BASO-fiche en het leerlingenpaspoort. 

3. Voorzie externe ondersteuning voor verhoogde zorgvragen, binnen een duidelijk kader voor doorverwijzing. Het zorgcontinuüm van het secundair onderwijs is daarvoor een goede inspiratiebron. 

4. Onderzoek de mogelijkheden van een gestandaardiseerd cursistenvolgsysteem, eventueel in de context van het Edusprongproject rond cursistenadministratie. 

5. Werk een kader uit te van redelijke aanpassingen en disproportionaliteit. 

6. Maak werk van betere informatiedoorstroming en onderzoek hoe de complexiteit van de vrijstellingscategorieën vereenvoudigd kan worden. 

7. Voorzie structurele tijd en ruimte voor professionalisering en de implementatie hiervan binnen de opdracht van het onderwijspersoneel. 

8. Stroomlijn structuren rond intake en doorverwijzingsadvies. 

9. Creëer een ambt van zorgcoördinator voor cursistenbegeleiding. 

10. Werk een wettelijke basis uit voor individueel aangepaste curricula met daaraan gekoppelde studiebewijzen. 

11. Veranker en verruim de mogelijkheden van gelijktijdig geïntegreerd onderwijs en open modules naar alle studiegebieden in het volwassenenonderwijs, bij een positieve evaluatie. Daarbij vragen we ook de piste van microcredentials in het secundair volwassenenonderwijs te verkennen. 

12. Aansluitend bij een UDL-beleid moeten cursisten ook toegang krijgen tot REDICODIS-maatregelen, via een centraal aanspreekpunt binnen het centrum.