Advies over de conceptnota Hoger Beroepsonderwijs

Hoger beroepsonderwijs eindelijk uit de startblokken?

De Vlor heeft van bij het begin sterk geloofd in het potentieel van het hoger beroepsonderwijs voor zowel studenten als voor de arbeidsmarkt. De raad is dan ook tevreden met het initiatief van de minister om hbo5 uit te bouwen tot een volwaardig onderwijsniveau en de doelgroep uit te breiden. Dat neemt niet weg dat de Vlor nog een aantal bezorgdheden formuleert.

Dubbele doelgroep

De Vlor deelt de principes van de conceptnota om een aanbod uit te tekenen voor de dubbele doelgroep van hbo5: deeltijdse en voltijdse studenten. De raad is vooral bezorgd voor een regionale verschraling van het aanbod en een beperkt aanbod van de deeltijdse leerweg die een drempel zou opwerpen voor deeltijdse studenten.

Inkanteling in hogescholen

Over de inkanteling van hbo5 in de hogescholen zijn er in de Vlor twee standpunten. Voor een aantal geledingen is de gelijkwaardige samenwerking tussen het volwassenenonderwijs en de hogescholen de beste garantie om de dubbele doelgroep van hbo5 te bereiken. Andere geledingen zijn van oordeel dat een inkanteling logisch is omdat hbo5 deel uitmaakt van het hoger onderwijs. Een inkanteling biedt voordelen op het vlak van slagkracht, beslissingslijnen en transparantie van het aanbod. Een inkanteling zou heel wat gevolgen hebben voor het personeel. De onrust is dan ook groot. Bij inkanteling vraagt de Vlor onder meer aandacht voor de overheveling van tijdelijk onderwijzend personeel, maar ook voor het bestuurs- en administratief personeel. De raad vraagt overgangsmaatregelen voor de CVO's om de impact van de overheveling van het personeel op hun werking te beperken. Voor de hogescholen is het belangrijk dat het sociaal passief goed wordt berekend bij een overheveling. In lijn met de conceptnota vindt de Vlor het essentieel dat hbo5 een belangrijke rol speelt in het levenslang leren en in voorbereiding op de arbeidsmarkt. Ook bij een inkanteling in de hogescholen moet die troef blijven bestaan. De Vlor pleit voor een eigen gezicht van hbo5 en ziet in de instellingsreview een instrument om die eigenheid in de hogescholen te borgen.

Toegankelijkheid

Om meer studenten te bereiken, is het nodig dat het civiel effect van hbo5 voor iedereen duidelijk is: toekomstige studenten en hun ouders, de arbeidsmarkt, … en dat het een duidelijke plaats krijgt in de onderwijsloopbaanbegeleiding.

Garanties voor eigenheid hbo5

Dat hbo5-studenten ook toegang zullen krijgen tot studentenvoorzieningen en studiefinanciering is een belangrijke drempel die wordt weggewerkt. Het is belangrijk dat er bij de uitbreiding rekening wordt gehouden met de behoeften van de dubbele doelgroep. Daarnaast pleit de Vlor voor een uniform systeem van studiegeld voor het hoger onderwijs, inclusief hbo5. De discussie over de hoogte van het vast gedeelte van het jaarlijkse studiegeld moet wel gevoerd worden omdat dit voor deeltijdse studenten van hbo5 zou leiden tot een verhoging van het studiegeld. De Vlor vindt het belangrijk dat er in hbo5 wordt ingezet op werkplekleren. Om dit te realiseren moet de arbeidsmarkt gemobiliseerd worden om zijn verantwoordelijkheid op te nemen.

Opleidingsaanbod

Het opleidingsaanbod in hbo5 kan eindelijk een stap vooruit zetten door de omvorming van opleidingen aan te vullen met de actualisering van opleidingen waarvoor er nog geen beroepskwalificatie ontwikkeld werd. Om deze opdracht tegen 1 september 2019 af te ronden, moet de voorgestelde timing wel aangepast worden.

Financiering

Om hbo5 verder uit te bouwen, zal er bijkomend geïnvesteerd moeten worden. Net dat concreet financieel kader ontbreekt in de conceptnota. Daardoor vreest de raad dat de voorgestelde maatregelen leiden tot een verschuiving van middelen en doelgroep en dat het potentieel van hbo5 niet ten volle ontwikkeld wordt.